سنگ شناسی و زمین شیمی سنگ های آداکیتی پرسیلیس پسا افیولیتی سبزوار

Authors

حبیب اله قاسمی

شاهرود- بلوار دانشگاه- دانشگاه صنعتی شاهرود- دانشکده علوم زمین خدیجه جمشیدی

گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران محمود صادقیان

دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده علوم زمین

abstract

در نوار افیولیتی شمال غرب-غرب سبزوار، گنبدهای آداکیتی پرسیلیس متعددی با ترکیب ریولیت، داسیت، تراکی داسیت، تراکی آندزیت و آندزیت، متعلق به محدوده زمانی ائوسن فوقانی تا پلیوسن، مجموعه افیولیتی کرتاسه-پالئوسن، سنگ های آتشفشانی-رسوبی ائوسن و نیز در برخی موارد سنگ های رسوبی الیگوسن-میوسن را قطع کرده اند و تکه هایی از آنها را به صورت بیگانه سنگ دربر گرفته اند. اصلی ترین کانی های سازنده این سنگ ها شامل: پلاژیوکلاز و آمفیبول است که بافت های متنوع فلسیتی پورفیری، میکرولیتی پورفیری، غربالی، جریانی و گلومروپورفیری را به نمایش می گذارد. حضور حجم زیادی از قطعات تخریبی این گنبدها در کنگلومرای پلیوسن و نبود آنها در واحدهای تخریبی میوسن بیانگر بالازدگی و رخنمون یافتن آنها در سطح زمین در مرز زمانی میوسن-پلیوسن است. ماگمای سازنده این سنگ ها دارای سرشت آهکی-قلیایی و پرآلومین شاخص کمان های آتشفشانی است. در نمودارهای تقسیم بندی سنگ های آداکیتی نیز این سنگ ها در گروه آداکیت های پرسیلیس (hsa) جای می گیرد. نمودارهای چند عنصری بهنجارشده به مورب، گوشته اولیه و کندریت، بیانگر غنی شدگی این سنگ ها از عناصر نادر خاکی سبک و لیتوفیل بزرگ یون (lile) و تهی شدگی آنها از عناصر نادر خاکی سنگین (hree) است. تهی شدگی شدید از عناصر با شدت میدان بالا (hfs) مانند: nb، p و ti که از ویژگی های برجسته محیط های کمانی است، در این سنگ ها دیده می شود. بر اساس نمودارهای سنگ زادی، ماگمای آداکیتی سازنده این سنگ ها، از ذوب بخشی یک سنگ منبع اکلوژیتی یا گارنت آمفیبولیتی حاصل از دگرگونی ورقه اقیانوسی فرورانده شده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز شرقی، به وجود آمده است. این ماگما در جریان صعود به ترازهای بالاتر و جایگزینی در نوار افیولیتی، متحمل فرآیندهای تبلور تفریقی همراه با هضم و آلایش پوسته ای (afc) شده است. وجود بیگانه سنگ ها، خوردگی و عدم تعادل شیمیایی درشت بلور ها و بافت غربالی آنها و همچنین مقادیر نسبت های (sr87/sr86)i≈0.7045 در این سنگ ها از شواهد رخداد این فرآیندها است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنگ‌شناسی و زمین‌شیمی سنگ‌های آداکیتی پرسیلیس پسا افیولیتی سبزوار

در نوار افیولیتی شمال‌غرب-غرب سبزوار، گنبدهای آداکیتی پرسیلیس متعددی با ترکیب ریولیت، داسیت، تراکی‌داسیت، تراکی‌آندزیت و آندزیت، متعلق به محدوده زمانی ائوسن فوقانی تا پلیوسن، مجموعه افیولیتی کرتاسه-پالئوسن، سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی ائوسن و نیز در برخی موارد سنگ‌های رسوبی الیگوسن-میوسن را قطع کرده‌اند و تکه‌هایی از آنها را به صورت بیگانه سنگ دربر گرفته‌اند. اصلی‌ترین کانی‌های سازنده این سنگ‌ها شام...

full text

سنگ شناسی و زمین شیمی سنگ های مافیک مجموعه افیولیتی بی بی مریم، پهنه گسلی نهبندان، در شرق ایران

افیولیت بی­بی ­مریم بخشی از مجموعه افیولیتی نهبندان، به سن کرتاسه، در بخش شمالی پهنه گسلی نهبندان، شرق ایران، است. سنگ های مافیک این مجموعه شامل بازالت، دیاباز و گابرو هستند. نبود سنگ­های دگرگونی رخساره شیست­سبز، شیست­آبی و آمفیبولیت، فقدان سنگ­های کومه­ای پریدوتیتی با وجود فراوانی پریدوتیت­های گوشته­ای، عدم مشاهده گابروی کومه­ای علیرغم فراوانی گابروی ایزوتروپ، نبود دسته دایک­های دیابازی به صور...

full text

سنگ شناسی، زمین شیمی و زمین زمان سنجی گرانیتوییدهای جنوب باختر میامی

توده­های گرانیتوییدی جنوب ­باختر­ میامی (60 کیلومتری خاور ­شاهرود) در شمالی­ترین بخش پهنه­ ساختاری ایران­ مرکزی، دارای ترکیب­ کلی گرانیتی و ماهیت کالک­آلکالن و پرآلومین ضعیف هستند. اگر چه این گرانیتوییدها توسط توالی ستبری از سنگ­های رسوبی به سن اواخر تریاس- اوایل ژوراسیک پوشیده شده­اند؛ ولی در مناطق بسیار کم­وسعتی، سنگ­های­میزبان گنیسی آنها به سن نئوپرتروزوییک رخنمون دارند. این گرانیتوییدها با ...

full text

پتروژنز توده‌های نفوذی آداکیتی نوار افیولیتی شمال خاوری سبزوار

تعدادی توده نفوذی با ترکیب ترونجمیت و تونالیت به صورت سین‌تکتونیک به داخل مجموعه دگرگونی سلطان‌آباد (شمال‌خاوری سبزوار) تزریق شده‌اند. بررسی‌های ژئوشیمیایی این توده‌های نفوذی نشان‌دهنده ویژگی‌های آداکیتی بسیار بارز (نسبت بسیار بالای استرانسیم به ایتریم و مقادیر بسیارکم ایتریم و ایتربیم) در آنهاست. با توجه به شواهد صحرایی و میکروسکوپی و ویژگی‌های ژئوشیمیایی سنگ کل توده‌های نفوذی منطقه، ایجاد این...

full text

سنگ شناسی، زمین شیمی و محیط تکتونوماگمایی توده گرانیتوئیدی زاجکان (زیرپهنه طارم- هشتجین، باختر قزوین)

منطقه زاجکان به‌عنوان بخشی از کمربند ماگمایی طارم- هشتجین، دربرگیرنده توده‌های‌ گرانیتوئیدی است که به داخل سنگ‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده‌‌اند. واحدهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن متشکل از تناوب توف‌ و گدازه‌های اسیدی و حدواسط می‌باشند. مطالعات سنگ‌شناسی بیانگر ترکیب گابرو، پیروکسن کوارتز مونزودیوریت، پیروکسن کوارتز مونزونیت و گرانودیوریت برای توده‌های گرانیتوئیدی است. این سنگ‌ها دارای ماهیت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پترولوژی

جلد ۵، شماره ۱۷، صفحات ۵۱-۶۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023